بازتاب اندیشه های ایرانی اسلامی در هنر ایران سیر تطور جلوه های باروری در صورت های گوناگون هنری تا عصر صفوی

Authors

فرزانه فرشیدنیک

محمود طاووسی

رضا افهمی

abstract

جهان بینی و اندیش ههای اعتقادی جوامع در شک لگیری صورت های هنری تأثیر بسزایی دارند . باور به تقدس مظاهرباروری از جمله باورهایی است که در اندیشة ایرانیان از دیرباز قابل مشاهده بوده و پس از اسلام نیز، در پیوند با حکمتاسلامی، از تداومی تاریخی برخوردار گشته است. انگاره های مؤنث، ب هعنوان نمادهای باروری، از دیرباز به صورت هایگوناگون در اساطیرِ بسیاری از تمد نها شکل گرفته و مورد ستایش قرار گرفت ه اند . این اندیشه در طول زمان و درهنرهای مختلف ایرانی، در تحول و تطوری تاریخی، ب ه صورت های متفاوت نمود یافته است . پژوهش حاضر، به روشتوصیفی تحلیلی، به بررسی روند شک لگیری این معنای واحد در صور گوناگون پرداخته است. بررسی این روند نشانگرآن است که جلوه های اساطیریِ باروری، که در صورت های مختلفی همچون آناهیتا و درخت زندگی نمود یافته، پس ازاسلام و به ویژه در هنر و معماری عصر صفویه نیز، بر اساس پیوندهایی مفهومی و برقراری ترادفی معنایی با اندیشه وحکمت ایرانی اسلامی، در هنرهای گوناگون، در صور تهای نمادین متنوعی بروز یافته است . این مظاهر باروری درصورت هایی همچون آناهیتا، درخت زندگی، آب، و گنبد جانشین شده و انگار ههای مذکر طرفین با نمادهایی همچونشیر، مردان نگهبان، بز نر یا طاووس، سرو، و منار جایگزین گشته اند. درواقع، در بعد همنشینی، ساختاری از س ه تاییمقدس شکل گرفته که در یک روند جانشینی ب ه صورت های گوناگونی بروز یافته است؛ به گونه ای که در همة اینصورت ها، ضمن تنوع و افزودن بر زیبایی، معنایی واحد را م یتوان جست وجو نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازتاب اندیشه های ایرانی اسلامی در هنر ایران سیر تطور جلوه های باروری در صورت های گوناگون هنری تا عصر صفوی

جهان بینی و اندیش ههای اعتقادی جوامع در شک لگیری صورت های هنری تأثیر بسزایی دارند . باور به تقدسِ مظاهرباروری از جمله باورهایی است که در اندیشة ایرانیان از دیرباز قابل مشاهده بوده و پس از اسلام نیز، در پیوند با حکمتاسلامی، از تداومی تاریخی برخوردار گشته است. انگاره های مؤنث، ب هعنوان نمادهای باروری، از دیرباز به صورت هایگوناگون در اساطیرِ بسیاری از تمد نها شکل گرفته و مورد ستایش قرار گرفت ه اند ....

full text

بررسی کتیبه های توغ های عزاداری در ایران عصر صفوی

توغ از جمله علَم های مذهبی است که از جنبه های مختلف آیینی، دینی، مرد مشناختی و هنری درخورپژوهش است. به ویژه کتیبه های توغ ها که به طور عمده دربرگیرنده سوره ها، آیات قرآنی، اسماءالحسنی،اسامی چهارده معصوم، صلوات کبیره و دیگر ادعیه است، می تواند جهت گیری های کلی آنها را که بیشترمبتنی بر حاج تخواهی، تسبیح و ذکر خداوند و یادکرد از معصومین و استمد اد و نصر ت خواهی وآرمان های تشیع است، عرضه کند. این تو...

full text

بازتاب جلوه های خرافات در رمان های «غادة السمان»

این پ‍‍ژوهش در پی نشان دادن بازتاب جلوه‌های خرافات در رمان‌های "غادة السمان" است و ریشه‌های این پدیده را بررسی خواهد کند. رمان‌های بررسی شدة پژوهش، عبارت‌اند از: "بیروت 75"، "کوابیس بیروت"، "لیلة الملیار"، "الروایة المستحیلة – فسیفساء دمشقیة –"، و"سهرة تنکریة للموتی". پژوهش به دو بخش، تقسیم شده است: "خرافات در سایه سرکوب" و "خرافات بیرون از چنبره سرکوب". نتیجة این پژوهش این است که  غادة السم...

full text

برخی بازتاب های هندواروپایی -sel* و صورت های گسترنددارش در ایرانی

تلاش‌های زبان‌شناسان برای ریشه‌یابی واژه‌‌های زبان‌های ایرانی پیشینه‌ای طولانی در ایران و کشورهای دیگر، به‌ویژه کشورهای اروپایی، دارد و پیش‌رفت‌های اخیر در باب مطالعات تاریخی و تطبیقی زبان نیز به دقت بیش‌تر در این زمینه و پیش نهادن نظرهای تازه در کنار بازنگری نظرهای پیشینیان منجر شده‌است. در این پژوهش، سعی شده که با بهره‌گیری از روش‌های مطالعات تطبیقی زبان‌های هندواروپایی و تلفیق آنها با دانسته...

full text

خشونت هویتی و سیر تطور اندیشه های جهادی-‏تکفیری ‏ در خاورمیانه(2015-1980)‏

ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود.  بعد از اشغال عر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
زن در فرهنگ و هنر

Publisher: مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران

ISSN

volume 5

issue 2 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023